Славата и честа што и се оддаваат на пресвета Богородица во Македонија ја паметат многу генерации наназад. Нејзиниот лик е достоинствено и интензивно обработуван во бројните живописи и икони во македонските цркви и манастири. Нејзиниот ореол не ги одминал и книжевните и народните творби. Токму затоа, целокупното богатство собрано во Македонија, опфатено со нејзината личност, дело и бројни добродетели, нужно бара широки истражувања.

          Нејзиниот култ е присутен во Македонија, но тој бара и многу опсежни студии во областите на црковно канонското наследство, книжевно, историско - уметничко, археолошко, социјално, историско, теолошко, фолклорно, итн. Бројните уметнички дела во црквите и манастирите, ракописите во старите и новите книгохранилишта, иако празнети низ вековите заради скапоценостите што ги содржеле, бараат нови заокружени видувања и анализи.

          Во случајов ги претставуваме најпопуларните текстови посветени на Пресвета Богородица. Од канонските состави неминовно е претставено раѓањето на Дева Марија, воведувањето на Пресветата во храмот, благовеста, значајниот настан, раѓањето на Исус Христoс, успението на Света Богородица. Од апокрифните текстови значајно место добива насловот “Одењето на Богородица по Маките”, новозаветен македонски текст. Од средновековната црковна поезија истакнато место зазема “Акaтистот на Пресвета Богородица”, а од молитвените текстови –
“Молитва кон Пресвета Богородица”. Во колкава мера народот ги прифатил овие текстови, најочигледно зборува богатството на македонското народно творештво со религиозен карактер.

          Широкиот ореол на Пресвета Богородица е присутен низ цела Македонија. Преспанскиот регион брои над шеесет и две црковни градби со нејзино име. Овој регион со сите убавини и богатства што ги поседува, со Преспанското Езеро опколено со зачувани природни убавини, чува вековна традиција и култ кон Пресвета Богородица. Покрај тоа, Преспа е полна со историски настани и случувања: Распослана на римската магистрала Виа Игнација, седиште на првата Самуилова престолнина, место на првата словенска Митрополија, со учество на дванаесет комитски чети во Илинденското востание, со бројни паднати жртви во НОБ, а денес израсната во напреден туристичко - стопанска област во Македонија.

          Репортажите претставени во монографијата, пак даваат слика за целокупната Преспа. Прилогот е трагање по убавото, минатото и сегашноста, а се пренесени културните богатства на овој регион во Македонија.

          Во овие насоки се движат и нашите афинитети да ги истакнеме пред нашата и пошироката светска јавност вистинските вредности и втемелените историски, верски, митски и народни верувања. Вековните верски и други преданија и легенди ги памети и современиот жител крај вековните црковни градби и култни места. Не случајно во оваа прилика истакнуваме само еден карактеристичен пример, а нив ги има Македонија во изобилство - Сливничкиот манaстир и Пресвета Богородица Сливничка. Нејзините соседи со векови наназvд, а и денес раскажувале и раскажуваат за ”присутноста на пресвета Богородица во манастирот”. Ако во светот доминираат светилиштата на Богородица, кои се јавуваат со растот на нејзиниот култ ширум светот, како на пример, случајот со Катерина Лабурс во Париз, “Фатима” во Португалија, “Гарабандал” во Шпанија, не помалку се важни повторливите настани во Сливничкиот манастир, раскажувани од се уште живите околни жители. Вакви примери имало и има честопати во сакралните култни маста и живеалишта.

          Во случајов само сакаме да укажеме на насоките кои го откриваат култот на дева Марија создаван низ вековите во Македонија, а присутен во нашата современост, кога се множат црковните градби со нејзино име. Еден убав пример ни открива сливничкиот маанстир Пресвета Богородица, сместен во живописот на чистата планинска и шумска припоѓа, на Баба Планина во Преспа, во длабок спокој и сон, недостапно допрен дури и од љубопитниот Македонец во Преспа. Таа тајновитост и убавина не можела да не го разбуди народниот творец да ја воспее и да ја возвиши.

          Авторите на оваа монографија им изразуваат благодарност на рецензентите: д-р Димитар Ќорнаков и проф. д-р Петре Ѓеорѓиевски за нивното внимание посветено на делото. Исто така авторите изразуваат благодарност на Општина Ресен, на фоторепортерите Нехру Сулејман и Петар Ставрев, на голем број луѓе од Преспа, особено од селото Сливница и други пријатели кои го поддржаа изданието.

 

ПУБЛИКАЦИЈА ЗА СЛИМНИЧКИОТ МАНАСТИР ВО ПРЕСПА 

      Книгата ,,Ореолот на Дева Марија и Св. Богородица Слимничка во Преспа” на Проф. д-р. Вера Стојчевска-Антиќ и Славе Николовски-Катин е неодамна издадена од Книгоиздателството ,,Македонска искра” од Скопје. Монографиајта ја промовираше д-р Димитар Ќорнаков, истакнат историчар на уметноста, по Велигденската литургија во црквата Св. Кирил и Методиј во Ресен одржана на 10 април 2007 година. Книгата е луксузно издание, во колор, го;ем формат на 160 страници

      Книгата претставува обид да се осветли култот, славата и честа на Мајката на Исус Христос во светот и во Македонија, особено во  манастирот Св. Богородица Слимничка во селото Сливница во Преспа. Таа го претставува нејзиниот лик кој е интензивно насликан на бројни икони и фрески во македонските цркви и манастири, како и пишани текстови поврзани со неа во бројни староцрковни книги.   

      Во целиот свет доминараат светилишта посветени на Дева Марија кои го величат нејзиниот култ. Меѓу нив се црквите Св. Катерина Лабур во Париз, Св. Фатима во Португалија, Св. Гарабандал во Шпанија и други. Слични визии се забележани и во манастирот Св. Богородица Слимничка од страна на локалното население во селото Сливница.

      Славата и честа на Пресветата Дева Марија во Македонја се големи. Слично како во целиот христијански свет, култот на Светата Марија особено се негува во Преспанскиот регион. Култот е претставен во македонската средновековната литература, во традициите и фолклорот. Историајта на уметноста има важна улога во културните достигнувања, а некои од македонските икони и фрески се вклучени во светското наследство.

      Книгата  ,,Ореолот на Дева Марија и Св. Богородица Слимничка во Преспа” на В. Стојчевска-Антиќ и С. Николовски-Катин е содржински богата во однос на култот на Дева Марија проследен со тектови од многу книги посветени на нејзиниот живот. Оваа значајна и по многу нешта единствена книга е исто така посветена на Пресветата Дева Марија и на Слимничкиот манастир изграден во 1607 година, кој оваа година  одбележува 400 години од своето постоење.

      Во книгата е даден хронолошкиот развој на култут на Божјата Мајка почнувајќи од нејзиното раѓање па с# до денес. Овој дел го прикажува животниот пат на Пресветата Дева марија преку евангелија и текстови од Новиот Завет, какои преку делата на уметници и анонимни автори, преку легенди и митови, преку апокрифи. Посебен дел е посветен на македонските народни песни во кои Светата Дева Марија се величи, а прикажан е и список на цркви во Република Македонија кои го носат името на Пресветата Божја Мајка.   

      Делот насловен ,,Текстови за Пресветата Дева” ја прикажува хронологијата на нејзиното раѓање, како и на сето тоа што претходело и следело. Прикажани се најважните датуми во христијанстово, како 8 септември – нејзиното раѓање; 21 ноември – нејзиново воведување во Храмот; 25 март – Благовестие; 25 декември – раѓањето на Исус Христос и 15 август – нејзиното Успение. Исто така, апокрифни текстови посветени на голготата на Пресветата Марија, дел од средновековната религиозна поезија и неколку молитви се дадени  во овој дел.  Книгата исто така нуди и приказ на македонското народно творештво посветено на Пресветата Мајка на Исус Христа, односно текстови од македонски збирки на стари народни песни и обичаи, од фолклорното богатство и убавините на Македонија преку легенци и митови.

      Бидејќи Сливничкито манастир се наоѓа во Преспа, авторите В.Антиќ и С. Катин даваат  живописен опис на овој регион, нагласувајќи го неговото значење за црковните активности на Македонија во минатото, како и денес. Читателите ќе се запознаат со Преспа како главен град на македонјското царство на Цар Самуил; потоа со Препа како место на кое се формирала првата Македонска архиепископија; со Преспа како регион во кој многу Илинденци биле организирани, а чиј дух бил присутен и во текот на НОБ. Исто така, прикажани се бројни патеписи за Преспанскиот регион, за Република Македонија, Грција и за Албанија.

      Посебен дел во книгата е посветен на селото Сливница и на величенствениот манастир Пресвета Богородица Слимничка. Живописниот опис на ова село, со своите пет цркви и манастари, едноставно го одзема здивот. Како Слимничкиот манастир да оживува и ги поканува ненајавените и добронамерните гости да го посетат. Делот што изобилува со легенди и митови само го потврдува значењето и важноста на култот на Пресветата Дева Марија во Македонија бидејќи таа е сакана и величена – и поради тоа е видена, а нејзините дела почувствувани. Дадени се искажувања и описи на локалните жители кои лично го доживеале присуството на Пресветата Марија како потврда на она што е горе наведено.

 

          Recently, the book The Aureole of Holy Virgin Mary and the Monastery of St. Mary of Slivnica in Prespa by Prof. Dr. Vera Stojcevska-Antic and Slave Nikolovski-Katin. was issued by the publishing house Makedonska Iskra from Skopje. The monograph was promoted by Dr. Dimitar Kjornakov, a historian of arts, after the Eastern liturgy in the church of Sts. Kiril and Methodij in Resen on April 10, 2007.

           This book is an attempt to throw light on the cult, glory and honor of the Mother of Jesus Christ in the world and in Macedonia, especially in the monastery of St. Mary of Slivnica, a village in the Prespa region. It is prepared to present her image which is intensively painted on a number of icons and frescoes in Macedonian churches and monasteries, as well as to present written texts related to her in a number of old church books.

          Holy temples dedicated to Saint Mary dominate all over the world and glorify her cult. Among them are the churches of Saint Catherine Laboure in Paris, Saint Fatima in Portugal, Saint Garabandal in Spain, and others. Similar visions have been observed in the Monastery of Saint Mary of Slivnica by the local population of the village of Slivnica.

         The glory and honor of the Blessed Virgin Mary is great in Macedonia. Similar as it is in the entire Christian word, and the cult of Saint Mary is especially cherished in the region of Prespa. It has been presented in the mediaeval literature, in traditions and folklore. The arts history has important part in the cultural achievements and some of the Macedonian icons and frescoes are included in the world heritage.

         The book The Aureole of Holy Virgin Mary and the Monastery of St. Mary of Slivnica in Prespa by V. Stojcevska-Antic and S. Nikolovski-Katin has a rich content about the cult of Virgin Mary followed by texts from many books dedicated to Her life. This significant and unique book is also dedicated to the Blessed Virgin Mary and the Monastery of Slivnica, buit 1607, which is marking 400 years of its existence.

         A chronological development of the cult of the Mother of God starting from Her birth up to the present is given in it. This part presents the life path of the Blessed Virgin Mary through gospels and texts of the New Testament, as well as through the works of the artists and anonymous authors, through legends and myths, through apocrypha's… Special part is dedicated to the Macedonian folk songs in which the Holy Virgin Mary is being glorified, and the list of churches in the Republic of Macedonia which bear the name of the Blessed Mother of God is presented. 

      The part titled "Texts about Blessed Virgin" gives a chronicles of her birth, as well as of everything that preceded and followed it. The most important dates of Christianity are presented, such as September 8^th – her birth; November 21^st - her presentation to the Temple; 25^th March – the Annunciation; December 25^th – the birth of Jesus Christ; and August 15^th – her Assumption. Apocryphal texts dedicated to the Golgotha of the Blessed Mary, a part of medieval religious poetry, and several prayers are given.

           The book also offers the Macedonian folk achievements dedicated to the Blessed Mother of Jesus Christ and, respectively, texts of the Macedonian collections of old folk songs and customs, folklore heritage and of the beauties of Macedonia through legends and myths.

            Since the Monastery of Slivnica is located in the region of Prespa, a vivid description of this region, underlining its significance for the religious activities of Macedonia in the past, as well as at the present time are given. The readers will acquainted with Prespa as a capital city of Czar Samuil. Than, with the place where the first diocese of Macedonia was established, a region where many Ilinden freedom fighters were organized and whose spirit was present during the People's Liberation War. A number of traveling stories in Prespa region, in the Republic of Macedonia, in Greece and Albania are also presented.